Budownictwo. Innowacje. Wizja liderów branży 2025

Wyznacznikiem przyszłości w architekturze, moim zdaniem, jest sztuczna inteligencja. Obecnie najpierw tworzymy koncepcję architektoniczną, następnie sprawdzamy ją komputerowo w BIMie, czy w innych programach pod kątem przepisów, czy wytycznych administracyjnych. W przyszłości nastąpi odwrócenie tego procesu. To programy, bazując na sztucznej inteligencji, wykorzystując przepisy prawa będą wskazywały co i jak można na danej działce zbudować. Widzę wykorzystanie tego typu rozwiązań przede wszystkim dla dużych lub skomplikowanych działek, w celu optymalizacji.

Budownictwo przyszłości będzie wiązało się z zastosowaniem nowoczesnych materiałów budowlanych o parametrach dostosowanych do zmieniających się norm i przepisów – chociażby w zakresie izolacyjności akustycznej czy cieplnej. Drugi obszar zmian dostrzegam w rozwoju udogodnień proponujących mieszkańcom nową jakość życia m.in. zastosowanie rozwiązań typu smart, pozwalających na inteligentne zarządzanie mieszkaniem z poziomu telefonu.

Oszczędność energii, ekologia i ludzie – to główne czynniki, które będą determinowały rozwój branży budowlanej do 2025 roku. Myślę, że w najbliższych latach nastąpi również zmiana podejścia do inwestycji budowlanych. Obecnie nie myśli się o obiekcie kompleksowo a uważam, że trzeba mieć na względzie nie tylko jego optymalne zaprojektowanie i zbudowanie, ale również utrzymanie.

Powodem niskiej efektywności branży budowlanej w Polsce są w znacznej części niewystarczające inwestycje w nowoczesne technologie, w tym także narzędzia IT. Jest to szczególnie widoczne w obszarze zarządzania realizacją inwestycji, ale także w obszarze digitalizacji, analizy i wykorzystania posiadanych i przechowywanych w dużej ilości danych. Zbyt rzadko wyciąga się bieżące wnioski z realizowanych inwestycji, co znajduje później odzwierciedlenie w składanych ofertach, które nie odzwierciedlają rzeczywistych kosztów. A przecież umiejętność czytania i analizowania tych danych wpływa na zwiększenie efektywności przyszłych projektów.

Na kształt przyszłego budownictwa bezwzględnie będą wpływały zmiany społeczne. W dłuższej perspektywie zmieni się podejście do własności budynków. Ewoluować będzie struktura i charakter obiektów. Już dzisiaj widzimy tendencję, że niektórzy inwestorzy chętniej wchodzą w budowę „akademików” dla dorosłych, niż mieszkań. W biurach również obserwujemy tendencję projektowania mniejszej liczby miejsc niż pracowników, co jest pokłosiem mobilności. Również nasze domy będą bardziej uniwersalne, z miejscem do pracy.

Na pewno w budownictwie, jak w każdej branży, ważne jest to, żeby aktywnie myśleć nad swoją strategią, precyzyjnie planować działania: na jakie rynki wejść, w jakich obszarach ma się potencjalną przewagę konkurencyjną. Obecnie nasze środowisko jest bardzo zachowawcze. Świadomość konieczności intensywnego poszukiwania rynków zbytu czy elastycznego przerzucania zasobów tam, gdzie jest zapotrzebowanie jest dosyć niska. Za mało branża wkłada wysiłku w zdobywaniu nowych, perspektywicznych rynków. Zaś motorem do wzrostu efektywności w branży budowlanej jest i będzie presja konkurencyjności.

Branża testuje różnego rodzaju nowoczesne rozwiązania Myślę, że do 2025 roku będziemy wiedzieli, które testy przyniosły zyski. Zakładam też, że prężny rozwój branży IT zapewni pojawienie się wielu nowości, wpływających choćby na poprawę przepływu informacji na wszystkich poziomach procesu realizacji inwestycji. Przyszłość budownictwa zdominują: cyfryzacja, automatyzacja, procesowe podejście do inwestycji, IoT, rozszerzona rzeczywistość oraz ekologia i poszukiwanie nowych źródeł energii.

Dzięki odpowiedniej mocy obliczeniowej szansa dla budownictwa polega na tym, iż przełożymy wizję architekta, żądanie inwestora i oczekiwania najemcy, czy klienta do komputera. I do 2025 roku ta rewolucja się wydarzy. W zakresie samej realizacji inwestycji dzięki nowoczesnym narzędziom IT mamy szansę na sprawną koordynację dostaw, możliwość ograniczenia produkcji w toku. Dochodzi do tego kwestia automatyzacji samych robót budowlanych i powstania nowego zawodu, na który mam osobistą nazwę: operator budowy, który z poziomu tabletu, czy terminala obsługuje autonomiczne maszyny.

Mitem jest, że budownictwo się nie zmienia. Rozmawiając o budownictwie (nieodległej) przyszłości możemy próbować dostrzec pewne tendencje. Budować będziemy inne rzeczy, ale za to efektywniej, nowocześniej i niestety na pewno drożej. W pracy wciąż potrzebne nam będą nie tylko pomysły, ale i rozwiązania jednak wychodzące poza pojedyncze firmy. W pracy cyfrowej będziemy musieli nauczyć się pracować wspólnie a nie obok siebie. Operowanie różnymi danymi między wieloma jednostkami i współpraca może dać wiele pozytywnego. Potrzebujemy do tego oczywiście standardów, a ich wprowadzenie to może być rewolucja.

Uważam, że najważniejszym wyznacznikiem budownictwa przyszłości będzie dobra współpraca. Upatruję szansy przede wszystkim w zmianie podejścia i postawieniu na pracę wzdłuż łańcucha wartości oraz w stronę współpracy, opartej na wzajemnym szacunku i nastawieniu na osiągnięcie obopólnych korzyści. Pracując w ten sposób, możemy znacznie więcej zdziałać. Dużo zmienia się też od strony samych technologii. Dzięki nowoczesnym narzędziom możemy pracować przede wszystkim mądrzej, a nasze działania mogą dawać większą wartość.

Najbliższe lata będą zdominowane przez usprawnienia nie tylko procesów operacyjnych na budowie, ale również w obszarze logistyki dostaw, czy też obiegu dokumentów i eliminowanie wersji papierowych. Digitalizacja to szybszy dostęp do informacji i możliwość analizy danych, która przełoży się na usprawnianie kolejnych realizacji. Obecnie wykorzystanie narzędzi zarządczych i wspierających proces realizacji jest na niskim poziomie. To, co szeroko rozumiemy jako zarządzanie informacją, ma szansę znacznie wpłynąć na efektywność realizacji.

Budownictwo przyszłości to przede wszystkim poszukiwanie nowych technologii: bardziej energooszczędnych, lżejszych i o większym zaawansowaniu technologicznym, kosztem mniejszej pracochłonności. Elementem, który będzie coraz bardziej znaczący to kwestia ekologii i energooszczędności. Z zaciekawieniem obserwuję eksperymenty z nowymi technologiami, np. szklane systemy fasadowe, które są w stanie produkować energię. Tu widzę szansę na przyszłość.

Myślę, że w perspektywie 2025 roku nastąpi dalsze zacieśnienie współpracy pomiędzy projektantem, wykonawcą i inwestorem – już w fazie przygotowania dokumentacji przy pomocy technologii BIM wspólnie będzie ustalany zarówno harmonogram realizacji, jak i rozwiązania techniczne i materiałowe. Dostrzegam możliwość szerszego wykorzystania modeli BIM w fazie realizacji i użytkowania obiektów, w szczególności przemysłowych – w tym momencie dość rzadko ma to miejsce.

Dziś obserwując podejście do nowoczesnych technologii firm zagranicznych i naszych, lokalnych odnoszę wrażenie, że w polskich realiach światowe nowości organizacyjne, techniczne i technologiczne są wdrażane z dużo większą otwartością. Naszym niewątpliwym atutem jest elastyczność - nie poddajemy się schematom. Warto zwrócić uwagę, że coraz młodsze pokolenia wchodzą do budownictwa – otwarte i chętne do wdrażania nowych rzeczy. I to jest na pewno szansa dla całej branży.

Głównym trendem wpływającym na branżę budowlaną będzie zapotrzebowanie na energię, które rośnie w tempie logarytmicznym. Stąd spodziewam się rozwoju wszelkich nowych technologii w budownictwie, które sprawią, że stanie się ono bardziej energooszczędne. Myślę, że będzie to najważniejsze kryterium definiujące budownictwo przyszłości. W związku z widmem braku energii na rynku budownictwo na ten brak będzie musiało odpowiedzieć.

Potencjałem do wzrostu efektywności branży budowlanej jest rosnący udział technologii oraz innowacyjności szczególnie w aspekcie wykorzystania narzędzi IT w realizacji obiektów i ich eksploatacji. Obecnie w Polsce, poziom wykorzystania technologii IT przez branżę oceniam nie najlepiej – poza liderami, firmy budowlane w większości nie nadążają w sposób skuteczny z wdrażaniem nowoczesnych narzędzi. Firmy projektowe są w tym względzie dużo bardziej zawansowane. Obecnie obserwuje zaledwie kilka firm budowlanych, które faktycznie wprowadzają BIM nie tylko w części projektowej, ale w całej realizacji projektu. Całkowite wdrożenie BIM w procesie projektowym i integracja tego z fazą realizacji to czynniki determinujące przyszłość branży – ciągłe doskonalenie tych procesów.

Budownictwo przyszłości nie jest odległą perspektywą, ponieważ sporo technologii jest już dostępnych, wystarczy je tylko znaleźć, przeanalizować funkcjonalnie, zmodyfikować biznesowo i wdrażać. W perspektywie 2025 roku bardzo dużo zmieni się w procesie realizacji projektów dewelopersko- budowlanych. Kluczowa będzie tu digitalizacja procesu w całym cyklu życia projektu i tworzenie cyfrowych bliźniaków fizycznych budynków pozwalających na analitykę danych. Tego typu rozwiązania już na etapie projektowym pozwolą wychwycić wszelkiego rodzaju nieprawidłowości: kolizje instalacji, błędy projektowe - przeanalizować ryzyko zanim fizycznie wydarzy się na projekcie a tym samym go uniknąć.